Aanstaande zondag, 13 juni, is het precies 50 jaar geleden dat Gijs van Lennep zorgde voor de grootste Nederlandse autosportprestatie tot dan toe: met de Porsche 917 ‘Kurzheck’, voorzien van startnummer 22 en uitgevoerd in de kleuren van Martini, won hij samen met de Oostenrijker Dr. Helmut Marko de 24 Uur van Le Mans. De snelheids- en afstandsrecords die de twee vestigden, zouden 39 jaar lang onaangetast blijven!
De race op 12 en 13 juni 1971 was de 39e editie van de ’24 Heures du Mans’. Voor Gijs van Lennep was het zijn tweede deelname in Le Mans, nadat hij een jaar eerder samen met de Brit David Piper in een 917 zijn debuut in de Franse klassieker had gemaakt. Hij herinnert zich: “Toen zag het er ook heel goed voor ons uit, totdat Piper van de baan raakte. Heel jammer, zeker als je bedenkt dat we riant voor de auto lagen die uiteindelijk won.”
Na zijn goede prestaties in 1970, waarin hij de voor het eerst uitgeloofde Porsche Cup voor Porsche-privérijders won, werd Van Lennep voor 1971 gepromoveerd tot fabrieksrijder. Nadat Porsche het jaar ervoor met de 917 eindelijk de zo lang verwachte algehele overwinning in Le Mans behaald had, werd de inzet van de 917’s in het WK voor 1971 toevertrouwd aan de teams JW Automotive Engineering van John Willment en John Wyer en Martini Racing Team onder leiding van Dieter Dechent, die ook in het jaar ervoor naast het fabrieksteam (“Porsche Konstruktionen K.G.”, volgens de inschrijflijst) al met de 917 actief waren.
“Officieel waren het dus afzonderlijke teams, maar reken maar dat er vanuit de fabriek heel veel bepaald werd. En Martini was het echte fabrieksteam”, zegt Gijs van Lennep terugblikkend. “Wij waren voorafgaand aan de race zeker niet de favorieten”, vervolgt hij. “Bij JW, die in de beroemde Gulf-kleuren reden, waren er twee 917’s in ‘Langheck’-uitvoering, dus met verlengd bodywork aan de achterkant: een voor Jo Siffert en Derek Bell en een voor Pedro Rodriguez en Jackie Oliver. En ook Martini had een ‘Langheck’, de auto van Gérard Larrousse en Vic Elford. Bij Porsche hadden ze uitgerekend dat die ‘Langheck’ een topsnelheid zou kunnen halen die zeker wel 20 km/u hoger lag.”
Alles voor een lager gewicht: chassis van magnesium
De 917 ‘Kurzheck’ waarmee Gijs van Lennep en Dr. Helmut Marko – de huidige adviseur van het Red Bull Formule 1-team – aan de start kwamen, was ook een bijzonder exemplaar. Chassis nummer 917-053 was namelijk gemaakt van magnesium, in tegenstelling tot de overige exemplaren van de beroemde Porsche-raceauto, die een buizenframe van aluminium hadden. “Ze deden alles om de auto zo licht mogelijk te maken”, vertelt Van Lennep. Het verhaal gaat dat dit bijvoorbeeld ook de reden is dat de auto van Van Lennep en Marko in Le Mans met wit als basiskleur reed, terwijl de Martini-auto’s de rest van het seizoen, net als de ‘Langheck’ in Le Mans, zilver met rood en blauw waren. Door de auto niet te spuiten, kon weer gewicht worden bespaard. “Nog niet zo lang geleden hoorde ik van een van de technici dat de auto zo licht was, dat er zelfs een extra olietank kon worden ingebouwd, om op het reglementair voorgeschreven minimumgewicht te komen. Met die extra olie kon de boel beter worden gekoeld”, aldus Van Lennep.
In de kwalificatie eindigden de drie ‘Langheck’-917’s zoals verwacht vooraan, Van Lennep behaalde de vijfde startplaats. De grootste concurrentie voor Porsche kwam van de Ferrari’s 512, maar daarvan vielen er al meerdere in de eerste helft van de race uit door technische defecten. Ook Porsche bleef echter niet gevrijwaard. Van Lennep: “De auto’s van Wyer hadden problemen met de koeling, waarvan de bouten afbraken. Daarop werd bij ons team besloten om die bouten voor de zekerheid maar te vervangen. Tijdens elke pitstop één, om niet onnodig veel tijd te verliezen. Dat pakte goed uit en zo kwamen wij ’s nachts om een uur of vier op kop te rijden.”
Dan remmen wij gewoon niet meer. Nou ja, bijna niet.”
De eerste plaats van Van Lennep en Marko kwam daarna niet noemenswaardig meer in gevaar, al baarden de remmen wel nog wat zorgen. “Het was de eerste keer dat Porsche reed met gaten in de remschijven voor een betere koeling, dat had Piëch (de kleinzoon van Ferdinand Porsche en de ingenieur achter de 917, red.) bedacht”, aldus Van Lennep. “Er ontstonden wat scheurtjes rondom die gaten, dus met een uur of vijf, zes te gaan kregen wij de instructie om voorzichtig te zijn met de remmen. Waarop Marko en ik zeiden: ‘Dan remmen wij gewoon niet meer’. Nou ja, bijna niet… Zo hebben we het volgehouden. Je moet soms ook beetje geluk hebben en dat geldt zeker in Le Mans.”
Van Lennep en Marko haalden de tweede opeenvolgende zege voor Porsche in Le Mans binnen, met een totaal afgelegde afstand van 5.335 kilometer en een gemiddelde snelheid van 222,3 km/u. Die records hielden tot 2010 stand: pas na 39 jaar kwam een Audi met dieselmotor tot een grotere afstand. “Ik was wel blij dat het een Audi was, dan bleef het in ieder geval nog binnen de familie”, lacht Gijs van Lennep. Wat is voor hem de voornaamste herinnering aan het succes? “Dat het revanche was voor die uitval in 1970”, zegt hij direct. “Het succes in 1971 maakte dat weer goed.”
Relikwieën nog te bewonderen
De winnende Porsche van Van Lennep en Marko staat op een prominente plaats in het Porsche Museum in Stuttgart en is af en toe te zien op historische evenementen, zoals op de komende Historic Grand Prix op Zandvoort van 16 tot en met 18 juli. Om veiligheidsredenen kan er niet meer met de auto gereden worden, want het risico dat het magnesium, dat in de loop der tijd broos wordt, scheurt en daarmee het chassis breekt, is te groot. In de net heropende Mobility Experience in Move Amsterdam zijn onder andere de racehelm en –handschoenen van Van Lennep en de over het publiek leeggespoten magnum champagnefles te bewonderen tijdens de expositie ‘Fast’. Op die manier blijft de herinnering aan een indrukwekkend Nederlands autosportsucces met Porsche levend.
